A CIG participou como observadora no referendo constitucional de Chile
A central nacionalista foi convidada pola CUT-Chile
Internacional -
A CIG participou como observadora no plebiscito constitucional que celebrado en Chile o pasado domingo 4 de setembro, convidada pola CUT. O representante da central nacionalista, Xosé Lois Rivera Jácome, responsábel de Relacións Internacionais, tamén participou nas actividades previas organizadas arredor do referendo. A seguir reproducimos a crónica elaborada polo noso compañeiro sobre o proceso constituínte, o plebiscito e o seu resultado.
![](https://cig.gal/imaxes/adaptadas/780/files/novas/2022/09/07/referendo%20chile/22-09-04_ParticipacionReferendoConstitucionChile_17.jpg)
Alén das valoracións que se poidan facer sobre o texto da nova constitución que se someteu a referendo este pasado día 4 de setembro en Chile (ao noso xuízo, bastante mellorábel), e do resultado final do mesmo, no que gañou por unha ampla marxe o “Rechazo” (61,8%) fronte ao “Apruebo” (38,2%), a CIG non podía faltar ao convite da CUT Chile para participar como observadora e, desde o máximo respecto polas súas decisións e traballo, apoiar a campaña para rematar cunha constitución que procede da ditadura de Pinochet.
E tamén polo respecto que nos merece o pobo chileno e as persoas e colectivos que, coa súa loita e contra unha resposta de grande represión, iniciaron o estoupido social que provocou todo este proceso, e que encheron as rúas de Santiago o pasado día 1 de setembro, con máis de medio millón de persoas, partidos políticos, organizacións sindicais, innumerábeis organizacións socias, estudantes, intelectuais, artistas etc. Nun clima vibrante de emoción e resposta conxunta, no desexo de ir desterrando os vestixios do fascismo e provocar un cambio no modelo social chileno, e no que ten a ver cos dereitos humanos e civís, ameazados nas últimas décadas polas institucións herdeiras da ditadura, comezando polo corpo de carabineiros.
![](https://cig.gal/imaxes/adaptadas/780/files/novas/2022/09/07/referendo%20chile/22-09-04_ParticipacionReferendoConstitucionChile_10.jpg)
Serán as organizacións que impulsaron este proceso as que teñan que facer unha análise precisa deste resultado e buscar a mellor estratexia para reconducir ese proceso constitucional. O que non nos cabe dúbida é que seguirán loitando e que, vista a resposta nas rúas dun amplísimo sector social mobilizado, teñen as condicións para facelo.
As bágoas que todas e todos botamos ao escoitar a voz entrecortada de Gustavo Gatica, e todas as persoas que coma el ou como Fabiola Campillai (agora senadora), perderon os ollos polos disparos dos “pacos” (como lles chaman aos carabineiros), ou sufriron outro tipo de mutilacións e até perderon a propia vida, non poden caer en terreo árido, e deben servir para regar todas esas conciencias ás que non se lles pode decepcionar. Como tampouco se lles debe fallar a todas esas persoas que aínda permanecen na cadea, detidas durante a revolta.
Supomos que son múltiples as razóns dese resultado adverso: a campaña mediática e de mentiras da dereita, o traballo manipulador dos medios de comunicación e as enquisas, a discrepancia dalgunhas organizacións de esquerda, que pediron rexeitar o novo texto, a falla de convencemento dalgunhas das organizacións que, aínda sumándose á campaña do “Apruebo”, non estaban moi satisfeitas co resultado final, a falla de comunicación dos membros da Asemblea Constituinte durante a elaboración da proposta cos movementos sociais, ou a ausencia dun profundo proceso informativo e, sobre todo, explicativo, dos trocos que introducía ese novo texto.
![](https://cig.gal/imaxes/adaptadas/780/files/novas/2022/09/07/referendo%20chile/22-09-04_ParticipacionReferendoConstitucionChile_18.jpg)
O pobo chileno manifestouse claramente, no anterior plebiscito, a favor dunha nova constitución. Tamén se manifestou claramente nas últimas eleccións políticas. Así pois, o resultado deste plebiscito debe facer reflexionar sobre como corrixir os posíbeis erros na redacción desa nova constitución, ou nos métodos para levala a cabo. Pero, ao noso xuízo, non sería unha lectura axeitada considerar que o xiro debe ser cara a dereita ou o centro, como parece intuírse do discurso e os trocos feitos no seu goberno, polo presidente Gabriel Boric.
Ben polo contrario, dende a nosa humilde opinión sería preciso perfeccionar aqueles aspectos que poidan consolidar cambios profundos no que atinxe aos dereitos sociais e cívicos: laborais e sindicais, da saúde, da educación, das pensións públicas, dos dereitos dos pobos orixinarios etc.; e facelo coa participación activa da sociedade e co tempo preciso para unha explicación profunda do significado deses trocos.
![](https://cig.gal/imaxes/adaptadas/780/files/novas/2022/09/07/referendo%20chile/22-09-04_ParticipacionReferendoConstitucionChile_06.jpg)
Facemos estas observacións, desde o máximo respecto, e polo que se nos viña trasladando durante eses días por parte da xente que convivimos, especialmente da CUT, e tamén por parte dalgúns cargos institucionais cos que tivemos encontros e reunións, como a propia Ministra de traballo, Jeannette Jara, o director xeral de Traballo, Pablo Zenteno, Marcos Canales, responsábel de Traballo na Rexión Metropolitana, ou a portavocía do Comando polo “Apruebo”, no que están a maioría dos partidos da esquerda.
Estamos seguros de que as organizacións da esquerda chilena saberán como reconducir este proceso. Seguirémolo con sumo interese e estaremos dispostos e disposta a apoiar solidariamente, cando así nolo demanden.
Área de Relacións Internacionais da CIG.
Santiago de Compostela, a 7 de setembro de 2022